Υπερουριχαιμία, Ποδάγρα, Ουρική Αρθρίτιδα

Το ουρικό οξύ αποτελεί φυσιολογικό συστατικό που παράγεται στον οργανισμό κατά τον μεταβολισμό των πουρινών που περιέχονται στις τροφές. Το ουρικό οξύ αποβάλλεται από τους νεφρούς μέσω της ουρικής οδού.

Τα ανώτερα όρια του ουρικού οξέος στον οργανισμό είναι περίπου 7 mg/dL για τους άνδρες και 6 mg/dL για τις γυναίκες.

Αν τα επίπεδα του ουρικού οξέος αυξηθούν, τότε παρουσιάζεται μία μεταβολική διαταραχή που ονομάζεται υπερουριχαιμία η οποία έχει ως αποτέλεσμα, την εναπόθεση κρυστάλλων ουρικού νατρίου στους ιστούς και ειδικότερα στους νεφρούς και στις αρθρώσεις.

Η υπερουριχαιμία μπορεί να οφείλεται είτε σε αυξημένη παραγωγή ουρικού οξέος είτε στη μειωμένη απέκκριση του ουρικού οξέος από τους νεφρούς, είτε στο συνδυασμό και των δύο αυτών δυσλειτουργιών.

Η υπερουριχαιμία μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα όπως η ουρική αρθρίτιδα και οι νεφρικές βλάβες λόγω ουρικής νεφρολιθίασης (λίθοι ουρικού οξέως).

Ωστόσο δεν παρουσιάζουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες βλαπτικές επιδράσεις της υπερουριχαιμίας στον οργανισμό τους.

Η αύξηση του ουρικού οξέως αποτελεί σήμερα ένα συνηθισμένο φαινόμενο, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα στον ασθενή.

Τις περισσότερες φορές η υπερουριχαιμία είναι τυχαίο εύρημα στον εργαστηριακό έλεγχο που έχει κάνει ο ασθενής για άλλη πάθηση.

✔️ Υπολογίζεται ότι 1 στους 5 ανθρώπους έχει επίπεδα ουρικού οξέος πάνω από την ανώτερη φυσιολογική τιμή.

Ωστόσο οι ασθενείς που πάσχουν από υπερουριχαιμία εμφανίζουν και άλλα μεταβολικά νοσήματα που σχετίζονται άμεσα με τον τρόπο διατροφής και διαβίωσης, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η υπέρταση, η στεφανιαία νόσος κ.α.

Ποια είναι τα αίτια της υπερουριχαιμίας

Η υπερουριχαιμία προσβάλλει συχνότερα τους άνδρες σε αναλογία 5άνδρες / 1 γυναίκα και εμφανίζεται συνήθως μετά τα 50 έτη.

✔️ Η υπερουριχαιμία μπορεί να έχει κληρονομικό υπόβαθρο, μπορεί να οφείλεται σε διατροφικούς και μεταβολικούς παράγοντες όπως η κακή διατροφή, η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης και η κατάχρηση αλκοόλ, αλλά μπορεί να οφείλεται και σε υποκείμενα νοσήματα, όπως η υπέρταση, η στεφανιαία νόσος, ο υποθυρεοειδισμός, ο υπερπαραθυρεοειδισμός, οι αναιμίες, η ψωρίαση, η αιμόλυση, τα νεφρικά νοσήματα, κ.α.

✔️ Επίσης υπερουριχαιμία μπορεί να προκαλέσουν ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές, όπως τα διουρητικά, τα ανοσοκατασταλτικά, οι χημειοθεραπείες και οι ακτινοθεραπείες.

Τι μπορεί να προκαλέσει η υπερουριχαιμία στον οργανισμό

Όταν τα επίπεδα του ουρικού οξέος είναι αυξημένα, τότε δημιουργούνται κρύσταλλοι ουρικού οξέος οι οποίοι εναποτίθενται στις αρθρώσεις και στους νεφρούς.

🔺 Ειδικότερα στις αρθρώσεις δημιουργούνται φλεγμονές, πρήξιμο, ερυθρότητα, πόνος και δυσκαμψία.

Σε αυτή την περίπτωση η νόσος ονομάζεται ουρική αρθρίτιδα και προσβάλει την άρθρωση της βάσης του μεγάλου δακτύλου του ποδιού, τους αστραγάλους, τα γόνατα, τους αγκώνες, τους καρπούς, και τις αρθρώσεις των δακτύλων των χεριών.

🔺 Η οξεία ουρική αρθρίτιδα, είναι γνωστή και ως ποδάγρα που εννοιολογικά σημαίνει ” την παγίδευση των ποδιών” (από το πους + άγρα).

Κατά την οξεία φάση της ουρική αρθρίτιδας, ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει ξαφνικό δυνατό πόνο τη νύχτα σε μία άρθρωση, χωρίς προηγουμένως να έχει άλλα προειδοποιητικά συμπτώματα.

Πως γίνεται η διάγνωση της υπερουριχαιμίας

Η διάγνωση γίνεται από τον Παθολόγο βάσει κλινικής εξέτασης και λήψης ιστορικού.

Ο γιατρός θα δώσει επίσης στον ασθενή να κάνει εργαστηριακές εξετάσεις αίματος και ούρων για τον προσδιορισμό των επιπέδων του ουρικού οξέος στο αίμα και τα ούρα. Η μέτρηση του ουρικού οξέος ούρων γίνεται με συλλογή των ούρων για ένα 24ωρο. Επίσης ο γιατρός μπορεί να δώσει εξετάσεις για δείκτες ΤΚΕ και CRP.

Ποια είναι η θεραπεία κατά της υπερουριχαιμίας

Αν ο ασθενής δεν έχει συμπτώματα, τότε συνήθως δεν απαιτείται φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση του ουρικού οξέος. Ο γιατρός θα δώσει το κατάλληλο διατροφικό πλάνο στον ασθενή, ώστε να επανέλθουν οι φυσιολογικές τιμές του ουρικού οξέος, μέσω της διατροφής.

Οι τροφές που πρέπει να αποφεύγουν οι ασθενείς με υπερουριχαιμία είναι:

• Τηγανητά κρέατα, κρέατα από κυνήγι, κατσίκι, αρνί, μοσχάρι, χοιρινό, κοκορέτσι, χήνα, γαλοπούλα, σούπες κρέατος, σάλτσες από κρέας, μπέικον

• Θαλασσινά

• Αλκοόλ και μπίρα

• Λιπαρά τυριά

• Τηγανητές πατάτες και όλα τα σνάκ

• Μπιζέλια

• Σπαράγγια και σπανάκι

• Φρουκτόζη και ανθρακούχα ποτά με φρουκτόζη.

▶️ Οι τροφές που επιτρέπονται είναι:

• Ζυμαρικά και ρύζι

• Φρούτα

• Ανθρακούχα αναψυκτικά και σόδα για αλκαλοποίηση των ούρων και διαλυτοποίηση του ουρικού οξέος

• Γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά

• Πουλερικά

• Αυγά (1-2 φορές την εβδομάδα)

• Ελαιόλαδο λίγο

• Ψωμί

• Δημητριακά

• Καφές ο οποίος μειώνει τον κίνδυνο της ουρικής αρθρίτιδας

Αν ο ασθενής έχει συμπτώματα ουρικής αρθρίτιδας, τότε ο γιατρός μπορεί να συστήσει τον περιορισμό των διουρητικών και να συνταγογραφήσει στον ασθενή φαρμακευτική αγωγή, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει:

☑️ Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)

☑️ Αλλοπουρινόλη

☑️ Κολχικίνη

☑️ Φεμπουξοστάτη

☑️ Προβενεσίδη

☑️ Λεσινουράδη

Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η άφθονη λήψη υγρών, τουλάχιστον 2 λίτρων την ημέρα.