Μπέλλος Νικόλαος MD 
Ειδικός Παθολόγος

Βιταμίνη D - Έλλειψη - Ανεπάρκεια - Σπουδαιότητα 

​

Η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη η οποία σχηματίζεται στον οργανισμό κυρίως μέσω της απορρόφησης της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας από το δέρμα, αλλά και από την κατανάλωση τροφών πλούσιες σε βιταμίνη D.

​

Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για βιταμίνη αλλά για μία προ-στεροειδή ορμόνη, η οποία έχει άμεση δράση στα γονίδια του ανθρώπινου οργανισμού.

​

Η ικανότητα παραγωγής βιταμίνης D από τον οργανισμό μειώνεται με το πέρασμα των χρόνων, με αποτέλεσμα η έλλειψή της να είναι κοινή στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Ιατρικές έρευνες έχουν επισημάνει ότι οι Έλληνες παρουσιάζουν πολύ χαμηλότερα από το φυσιολογικό επίπεδα βιταμίνης D και μάλιστα το 57,7%  των Ελλήνων, έχει σοβαρή έλλειψη.

Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει γιατί:

• Το γεωγραφικό πλάτος της Ελλάδας δεν επιτρέπει την επαρκή σύνθεση βιταμίνης D, ιδίως τους χειμερινούς μήνες.

• Οι Έλληνες έχουν περιορίσει τις καλοκαιρινές του διακοπές, άρα και την φυσική τους έκθεση στον ήλιο.

• Οι Έλληνες δεν  καταναλώνουν αρκετές ποσότητες τροφών πλούσιες σε βιταμίνη D, όπως τα ψάρια.

​

Ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να συνθέσει το 90% της βιταμίνης D μέσω της ακτινοβολίας του ήλιου και μόνο το 10% μέσω των τροφών.

Οι τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνη D είναι οι εξής:

• Τα λιπαρά ψάρια όπως είναι ο σολομός, το σκουμπρί, η σαρδέλα, οι γαρίδες.

• Τα μανιτάρια.

• Ο φυσικός χυμός πορτοκάλι.

• Το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

• Το ελαιόλαδο.

• Ο κρόκος αβγού.

• Τα δημητριακά ολικής άλεσης και η ντομάτα.

• Το μουρουνέλαιο.

 

Όμως από μόνες τους οι τροφές δεν επαρκούν για να καλύψουν την ανάγκη του οργανισμού για επάρκεια σε βιταμίνη D.

​

Επίσης, αυξημένο κίνδυνο έλλειψης βιταμίνης D, διατρέχουν και ορισμένες ομάδες ανθρώπων.

Αυτές οι ομάδες είναι:

• Τα άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα, αφού η μελανίνη δρα σαν φίλτρο στην απορρόφηση της UVB ακτινοβολίας.

• Οι ηλικιωμένοι με πολλαπλά προβλήματα υγείας που βρίσκονται περιορισμένοι στην κατοικία τους.

• Τα  άτομα που αποφεύγουν την έκθεση στον ήλιο λόγω αισθητικής ή θεμάτων υγείας.

• Τα άτομα που η εργασία τους δεν τους επιτρέπει ικανοποιητική έκθεση στον ήλιο, όπως οι υπάλληλοι γραφείου, οι νυχτοφύλακες κ.α.

• Τα άτομα που πάσχουν από κάποιες ασθένειες που προδιαθέτουν στην έλλειψη βιταμίνης D όπως:

  • Τα παχύσαρκα άτομα.

  • Οι ασθενείς με Χρόνια νεφρική νόσο.

  • Οι ασθενείς με Ηπατική ανεπάρκεια.

  • Οι ασθενείς που λαμβάνουν φαρμάκα που δεσμεύουν την βιταμίνη D  (π.χ αντισπασμωδικά φάρμακα).

  • Οι ασθενείς που πάσχουν από παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος, ή από αυτοάνοσες νόσους, όπως η κοιλιοκάκη, η νόσος Crohn, η κυστική ίνωση κ.α.

 

 

Ποιες είναι όμως οι παθολογικές καταστάσεις και ποια τα συμπτώματα που δημιουργούνται από την έλλειψη της βιταμίνης D ?

• Παχυσαρκία, (η βιταμίνη D ρυθμίζει το σωματικό βάρος και το αίσθημα της πείνας).

• Σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης.

• Πονοκέφαλοι.

• Μυϊκοί πόνοι και γενικά το χρόνιο άλγος.

• Προβλήματα στην μνήμη και στην σωστή εγκεφαλική λειτουργία.

• Ευερεθιστότητα, Ατονία, Κατάθλιψη.

• Κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

​​

Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν συνδεθεί με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου όπως:

• Ρευματοειδούς αρθρίτιδα,

• Διαβήτη,

• Πάρκινσον,

• Αλτσχάϊμερ,

• Πολλαπλή Σκλήρυνση,

• Φλεγμονές του εντέρου,

• Καρκίνο του ορθού και του εντέρου,

• Καρκίνο του ενδομητρίου και του μαστού,

• Καρκίνο του δέρματος, του παγκρέατος και του προστάτη,

• Καρδιαγγειακές παθήσεις όπως υπέρταση, έμφραγμα του μυοκαρδίου, εγκεφαλική συμφόρηση, καρδιακή ανεπάρκεια καθώς και με τον διαβήτη.

 

Πρόσφατες επιστημονικές δείξει ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης D συνδέεται  άμεσα με τους χρόνιους πόνους.

 

Σύμφωνα με τις τελευταίες ιατρικές μελέτες και έρευνες, συνεχώς αποδεικνύονται τα σημαντικότατα οφέλη της βιταμίνης D στον οργανισμό.

Η βιταμίνη D παίζει πρωταρχικό ρόλο στη συνολική υγεία, του ανθρώπου αφού βοηθά στη μείωση των φλεγμονών, στην καλή ρύθμιση και ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος, στην ανάπτυξη των κυττάρων και στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα.

​

Επιπλέον η βιταμίνη D :

• Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

• Ενδυναμώνει τα κόκαλα, συμβάλλοντας έτσι στην καλύτερη ανάπτυξη αλλά και στην αποφυγή της οστεοπόρωσης.

• Διευκολύνει την καλή απορρόφηση του ασβεστίου.

• Προστατεύει τα δόντια.

• Βοηθάει στην καλύτερη ψυχολογική διάθεση και προλαμβάνει διάφορες μορφές κατάθλιψης.

 

Η χρήση της βιταμίνης D χορηγείται ιατρικά  για τις παθήσεις της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) και η υψηλή χοληστερόλη.

 

Χορηγείται επίσης για τον διαβήτη, την παχυσαρκία, την μυϊκή αδυναμία, την Σκλήρυνση κατά Πλάκας, την ρευματοειδή αρθρίτιδα, την Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το άσθμα, την βρογχίτιδα, το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, την πρόληψη αυτοάνοσων νοσημάτων, την πρόληψη του καρκίνου, καθώς και για δερματικές παθήσεις, όπως η λεύκη, το σκληρόδερμα, η ψωρίαση και η ακτινική κεράτωση.

 

Τα τελευταία χρόνια  η ιατρική χορήγηση της βιταμίνης D, έχει ενταχθεί σε ασθενείς με εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, σε ηλικιωμένους με συμπτώματα κατάθλιψης και σε γυναίκες με επιλόχεια κατάθλιψη.

​

Στο σημείο αυτό να τονίσουμε την συνεργική δράση της βιταμίνης K2, ταυτόχρονα με την λήψη της βιταμίνης D ως φαρμακευτικό συμπλήρωμα στους ασθενείς που την χρειάζονται.

 

Εν κατακλείδι, πρέπει να πούμε ότι επειδή πολλές παθολογικές καταστάσεις  υποκρύπτονται πίσω από μία πιθανή έλλειψη βιταμίνης D, ωφέλιμο είναι ο κάθε ασθενής ή ενδιαφερόμενος, να ζητά πάντα από τον γιατρό του, έναν εργαστηριακό έλεγχο των τιμών της βιταμίνης D.

​

Ως παθολόγος, δίνω πάντα προτεραιότητα στην διερεύνηση των τιμών τόσο της βιταμίνης D, όσο και στις τιμές άλλων σπουδαίων βιταμινών,  που παίζουν μείζονα ρόλο στην υγεία και την ευεξία του οργανισμού μας.