Μπέλλος Νικόλαος MD 
Ειδικός Παθολόγος

Ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει ότι η απόφραξη ενός αγγείου από θρόμβο, μπορεί να προκαλέσει έμφραγμα ή εγκεφαλικό. Ωστόσο εξίσου σοβαρή νόσος για τη ζωή είναι και η πνευμονική εμβολή.

Φυσιολογικά οι πνεύμονες τροφοδοτούνται με αίμα από την καρδιά μέσω της πνευμονικής αρτηρίας και των κλάδων της.

Όταν αποφραχθεί η πνευμονική αρτηρία ή οι κλάδοι της από θρόμβους τότε μιλάμε για πνευμονική εμβολή.

Η πνευμονική εμβολή οφείλεται τις περισσότερες φορές, σε θρόμβο αίματος που σχηματίστηκε στο πόδι και μέσω της κυκλοφορίας του αίματος μεταφέρθηκε στους πνεύμονες. Σε σπανιότερες περιπτώσεις η εμβολή οφείλεται σε φυσαλίδες αέρα, λίπος ή καρκινικό ιστό.

Ανάλογα με την έκταση της απόφραξης η πνευμονική εμβολή μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια.

 

Ποια είναι τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν μία πνευμονική εμβολή

Το 60% των περιπτώσεων πνευμονικής εμβολής οφείλεται σε θρόμβους που σχηματίζονται στις βαθιές φλέβες των ποδιών ή της λεκάνης ή ακόμη και των χεριών (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση).

Θρόμβοι αίματος μπορεί να σχηματιστούν εξαιτίας διαφόρων παραγόντων, όπως:

• Οι γενετικές διαταραχές της πήξης του αίματος που ευνοούν την δημιουργία θρόμβων (θρομβοφιλία).

• Το οικογενειακό ιστορικό (όταν ένα κοντινό μέλος της οικογένειας είχε ιστορικό πνευμονικής εμβολής).

• Οι χρόνιες καρδιακές παθήσεις, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, η κολπική μαρμαρυγή και το ιστορικό καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.

• Η ακινησία των κάτω άκρων για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. κατακλίσεις, μακροχρόνιες νοσηλείες, καθιστικός τρόπος ζωής, πολύωρες πτήσεις, κλπ).

• Οι βαρείες χειρουργικές επεμβάσεις.

• Οι τραυματισμοί, όπως τα κατάγματα κνήμης ή ισχίου.

• Ορισμένοι τύποι καρκίνου.

• Η εγκυμοσύνη.

• Η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή.

• Οι θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης.

• Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής

Η ένταση και η σημειολογία των συμπτωμάτων είναι ανάλογη με την βαρύτητα της θρόμβωσης και το μέγεθος της αρτηρίας που αποφράσσεται. Αν αποφραχθεί μία μικρή αρτηρία του πνεύμονα, τα συμπτώματα είναι ήπια, ενώ αν αποφραχθεί η κεντρική αρτηρία τα συμπτώματα είναι έντονα.

• Στο 85% των ασθενών εμφανίζεται ξαφνική ή σταδιακή δύσπνοια.

Άλλα συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής είναι:

• Βήχας

• Οξύς πόνος στην πλάτη ή στο στήθος που μπορεί να εκτείνεται στο χέρι, το σαγόνι, τον λαιμό και τον ώμο

• Λιποθυμικές τάσεις, εφίδρωση, αίσθημα παλμών, ναυτία και ρίγος

• Καρδιακή αρρυθμία

• Ζαλάδα

• Γρήγορη αναπνοή

• Ταχυκαρδία

• Αιμόπτυση

• Αδύναμος σφυγμός

• Μπλε απόχρωση στο δέρμα

 

Πως γίνεται η διάγνωση της πνευμονικής εμβολής

Επειδή η οξεία πνευμονική εμβολή παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο θνητότητας, ο ασθενής που εκδηλώνει ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα, θα πρέπει άμεσα να επικοινωνεί με τον γιατρό του για να τον εξετάσει.

Ο γιατρός θα λάβει το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, θα τον εξετάσει κλινικά και θα ελέγξει τα  επίπεδα οξυγόνου στο αίμα. Επί υποψίας περιστατικού πνευμονικής εμβολής, ο γιατρός θα συστήσει την άμεση νοσοκομειακή αντιμετώπιση, με παραπεμπτικό διαγνωστικών οδηγιών,  όπως:

• Ακτινογραφία θώρακα

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα, triplex καρδιάς

• Αιματολογικό έλεγχο των επιπέδων δ-διμερών,  αερίων αίματος

• Σπειροειδής αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία

• Πνευμονική αγγειογραφία

 

Ποια είναι η θεραπεία της πνευμονικής εμβολής

Η θεραπεία γίνεται σε νοσοκομειακό περιβάλλον και περιλαμβάνει παρεντερική χορήγηση θρομβολυτικής και αντιπηκτικής αγωγής. Επίσης χορηγούνται οξυγόνο και αναλγητικά φάρμακα.

Ο ασθενής μετά την νοσηλεία και για τη μείωση του μελλοντικού κινδύνου, θα πρέπει να τηρεί τις οδηγίες του γιατρού του για υγιεινότερο τρόπο ζωής, χρήση ελαστικών καλτσών, αποφυγή καθιστικής στάσης για μεγάλα χρονικά διαστήματα και λήψη κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής.

 

Νεότερα επιστημονικά δεδομένα υπέδειξαν ότι ο COVID-19 σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για θρομβοεμβολική νόσο.