Μπέλλος Νικόλαος MD 
Ειδικός Παθολόγος

Η άνοια αποτελεί ένα σύνολο διαταραχών ως αποτέλεσμα ορισμένων παθήσεων που προκαλούν εκφύλιση και βλάβες στον εγκέφαλο.

​

Συνήθως εκδηλώνεται σε ηλικιωμένους άνω των 65 ετών. Στους υπερήλικες άνω των 90 ετών εκδηλώνεται σε ποσοστό άνω του 30%. Ωστόσο η άνοια μπορεί να εμφανιστεί και σε νεότερες ηλικίες κατά ποσοστό περίπου 1%.

Οι ανοϊκές διαταραχές μπορεί να περιλαμβάνουν την έκπτωση της μνήμης και της σκέψης, τις διαταραχές της προσωπικότητας, την δυσκολία στην συγκέντρωση και την ομιλία και γενικότερα προβλήματα στην επικοινωνία.

Αυτές οι διαταραχές επηρεάζουν την καθημερινή δραστηριότητα των ασθενών και υποβαθμίζουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους.

​

Τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν άνοια είναι πάρα πολλά, όπως για παράδειγμα η Νόσος Alzheimer, τα σοβαρά εγκεφαλικά επεισόδια, η Νόσος Πάρκινσον, οι εγκεφαλικοί όγκοι, ο αλκοολισμός, οι αγγειοπάθειες, κ.α.
Ο σημαντικότερος προδιαθετικός παράγοντας για να εκδηλώσει ένα άτομο άνοια είναι η κληρονομικότητα που τετραπλασιάζει τις πιθανότητες εμφάνισης της, μεταξύ συγγενών α΄ βαθμού.  

Άλλοι παράγοντες είναι το γυναικείο φύλο, οι παλιές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και ο αλκοολισμός.
Τελευταίες μελέτες συνδέουν την χρόνια κατάθλιψη ως επιβαρυντικό παράγοντα για την εμφάνιση άνοιας.

​

Ποιά είναι τα συμπτώματα της άνοιας

Η διάγνωση του αρχικού σταδίου στηρίζεται κυρίως σε συμπτώματα όπως:

• H βραχυπρόθεσμη απώλεια μνήμης - δυσκολία του ατόμου να θυμηθεί χθεσινά γεγονότα, δυσκολία να θυμηθεί που έχει αποθηκεύσει κάτι, δυσκολία να θυμηθεί πρόσωπα, ονόματα, γιορτές, γενέθλια κλπ.

• Προβλήματα με το λόγο - δυσκολία να βρεί την σωστή λέξη σε μία συζήτηση.

• Δυσκολία στην συγκέντρωση - δυσκολία στο διάβασμα, δυσκολία να παρακολουθήσει συζήτηση με περισσότερα από ένα άτομα ταυτόχρονα.

• Άσκοπες περιπλανήσεις μέσα και έξω από το σπίτι, χωρίς να θυμάται τι θέλει να κάνει.

• Απώλεια προσανατολισμού σε γνωστούς εξωτερικούς χώρους και αδυναμία επιστροφής στο σπίτι. 

• Απώλεια ενδιαφέροντος για τις καθημερινές δραστηριότητες, ψώνια, μαγείρεμα, προσωπική καθαριότητα.

• Δυσκολία στους υπολογισμούς και τις απλές μαθηματικές πράξεις, καθώς και με τα χρήματα.

• Επανάληψη της ίδιας ερώτησης, πολλές φορές.

• Αίσθηση φοβίας και εκνευρισμού.

​

Το μέσο στάδιο ενός ασθενούς με άνοια περιλαμβάνει τα εξής συμπτώματα:

• Μπορεί να χαθεί όταν πάει για ψώνια στην γειτονιά. 

• Αδυνατεί να μαγειρέψει, να καθαρίσει ή να ψωνίσει.

• Εμφανίζει γρήγορες εναλλαγές στη διάθεση από ηρεμία σε θυμό.

• Μπορεί να εμφανίζει παραισθήσεις και επιθετικότητα με εναλλαγή περιόδων πλήρους απάθειας και αδιαφορίας.

• Μπορεί να εκδηλώνει σωματική επιθετικότητα και να φέρεται προκλητικά.

• Εμφανίζει δυσκολία στην κατανόηση της γλώσσας.

• Εμφανίζει διαταραχές στην κρίση, για παράδειγμα το καλοκαίρι να ντύνεται με χειμερινά ρούχα ή να τοποθετεί στο ψυγείο ηλεκτρικές συσκευές.

​

Το σοβαρό στάδιο ενός ασθενούς με άνοια:
Σε αυτό το στάδιο ο ανοϊκός ασθενής χρειάζεται συνεχή υποστήριξη και εποπτεία. 
Χρειάζεται βοήθεια για να φάει, να περπατήσει και να κατανοήσει την πραγματικότητα.
Δεν αναγνωρίζει συγγενείς και έχει ανάρμοστη συμπεριφορά με φωνές και κραυγές πόνου.
Όσο επιδεινώνεται η κατάσταση και συνυπολογιζομένων της πολυνοσηρότητας, ο ασθενής σταματάει να μιλάει, να κινείται και βρίσκεται σε προθανάτια διαδικασία. 

​

Τι πρέπει να κάνουν οι οικείοι ενός ασθενούς με άνοια.
Σε  κάθε περίπτωση πρέπει να βοηθούν συνεχώς το άτομο αυτό να μην χάνει την αξιοπρέπεια του.
Επειδή είναι ανοϊκός ασθενής, δεν σημαίνει ότι δεν έχει και συναισθήματα.

Ο ασθενής αυτός, που ήταν κάποτε ένας μαχητής της ζωής, συνεχίζει να μάχεται για την ζωή και τον αυτοσεβασμό του.  
Δεν πειράζει αν είναι ενοχλητικός. 
Ο ασθενής χρειάζεται ηρεμία, ανεκτικότητα και φροντίδα. Χρειάζεται μια ζεστή αγκαλιά, ένα άγγιγμα, μια καλή κουβέντα και πάνω από όλα το σεβασμό των οικείων του.

​

Επειδή η γεροντική άνοια συνυπάρχει και επιδεινώνεται από άλλες νοσηρότητες, όπως η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η αγγειοπάθεια, η καρδιακή ανεπάρκεια, η στεφανιαία νόσος, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, η εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα, η νεφρική ανεπάρκεια, κ.ά., επιβάλλεται η συχνή ιατρική παρακολούθηση του ασθενούς από Παθολόγο με προσαρμογή των θεραπευτικών αγωγών.