Μπέλλος Νικόλαος MD 
Ειδικός Παθολόγος

Το πάγκρεας είναι ένα μακρόστενο όργανο σχήματος αχλαδιού που βρίσκεται  πίσω από το στομάχι και δίπλα στο δωδεκαδάκτυλο.

Το μέγεθός του φτάνει τα 15cm και αποτελεί έναν σημαντικό μεικτό αδένα, δηλαδή ενδοκρινή και εξωκρινή.

Η ενδοκρινής λειτουργία του είναι να εκκρίνει την ινσουλίνη και τη γλυκαγόνη για την ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα.

Η εξωκρινής λειτουργία του είναι να εκκρίνει παγκρεατικά ένζυμα που συμβάλουν στην διάσπαση των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και των λιπιδίων για την απορρόφηση τους από το λεπτό έντερο.

Ωστόσο το πάγκρεας μπορεί να παρουσιάσει φλεγμονές και βλάβες που επηρεάζουν την λειτουργία του προκαλώντας σοβαρές διαταραχές στον οργανισμό.

Στις περιπτώσεις αυτές η νόσος ονομάζεται παγκρεατίτιδα.

 

Ποια είναι τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν παγκρεατίτιδα.

Η παγκρεατίτιδα διακρίνεται σε οξεία και χρόνια και μπορεί να προκληθεί από διάφορες αιτίες, όπως:

• Χολόλιθοι (πέτρες στην χολή), το 40% των περιπτώσεων παγκρεατίτιδας οφείλεται σε χολολιθίαση που εμποδίζει ή αποφράσει τον παγκρεατικό πόρο

• Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ που αποτελεί το 30% των περιπτώσεων παγκρεατίτιδας

• Κληρονομικές ασθένειες που επηρεάζουν το πάγκρεας όπως η κυστική ίνωση

• Υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα και υπερλιπιδαιμίες

• Υψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα - υπερασβεστιαιμία

• Τραυματισμοί στην κοιλιά και μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις στην περιοχή

• Ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές

• Καρκίνος στο πάγκρεας

• Ιδιοπαθούς και αυτοάνοσης αιτιολογίας αίτια

 

Η οξεία παγκρεατίτιδα

Η οξεία παγκρεατίτιδα είναι η ξαφνική φλεγμονή του παγκρέατος που προκαλεί έντονο πόνο στην κοιλιά που επιδεινώνεται μετά το φαγητό και μπορεί να κάνει αντανάκλαση στην πλάτη, ενώ συχνά συνοδεύεται από ναυτία και εμετούς. Είναι μία πάθηση που πλήττει συχνότερα τις ηλικίες από 50 έως 70 ετών.

Άλλα συμπτώματα που προκαλεί είναι ο πυρετός, η εφίδρωση, η γρήγορη αναπνοή και η ταχυκαρδία.

Το πιο συχνό αίτιο είναι οι πέτρες στη χολή και η υπερβολική ή συχνή κατανάλωση αλκοόλ.

Η οξεία παγκρεατίτιδα είναι νόσος που αναχαιτίζεται κυρίως συντηρητικά και είναι αναστρέψιμη.

 

Η χρόνια παγκρεατίτιδα

Η χρόνια παγκρεατίτιδα είναι φλεγμονή που διαρκεί πάνω από έξι μήνες προκαλώντας μόνιμες και εξελισσόμενες βλάβες στο πάγκρεας, επηρεάζοντας την δομή και τις λειτουργίες του.

Ο χρόνιος αλκοολισμός είναι η συχνότερη αιτία της νόσου.

Τα συμπτώματα της χρόνιας παγκρεατίτιδας περιλαμβάνουν:

• Πόνο περιοδικό ή διαρκή στο πάνω μέρος της κοιλιάς

• Απώλεια βάρους

• Λιπαρά, ανοιχτόχρωμα και δύσοσμα κόπρανα (στεατόρροια)

• Άνοδος των επιπέδων του σακχάρου

Στην χρόνια παγκρεατίτιδα προκαλείται μόνιμη βλάβη στους ιστούς του παγκρέατος (ουλώδης ιστός) και σιγά σιγά καταστρέφεται το πάγκρεας. Επίσης μπορεί να προκληθεί ίκτερος, στένωση του δωδεκαδακτύλου και ψευδοκύστεις.

Η θεραπεία της χρόνιας παγκρεατίτιδας συνίσταται στη μεγάλη διάρκειας παραμονή σε νοσοκομείο με φαρμακευτικές αγωγές, καθώς και σε χειρουργική θεραπεία για την αφαίρεση των κατεστραμμένων τμημάτων του παγκρέατος.

 

Πως γίνεται η διάγνωση της παγκρεατίτιδας.

Ο Παθολόγος θα λάβει το ιστορικό του ασθενούς και θα τον εξετάσει κλινικά.

Επίσης θα συστήσει εργαστηριακό, αιματολογικό και απεικονιστικό έλεγχο με εξετάσεις που περιλαμβάνουν:

• Γενική αίματος

• Σάκχαρο

• Ουρία

• Ασβέστιο

• Αμυλάση αίματος και ούρων

• Λιπάση

• Χολερυθρίνη

• Τρυψίνη κοπράνων

• Τρυψινογόνο

• Μαγνήσιο

• CRP

• Υπέρηχο κοιλίας, αξονική και μαγνητική τομογραφία, χολαγγειοπαγκρεατογραφία, κ.α

 

Αντιμετώπιση οξείας παγκρεατίτιδας

Ανάλογα με τη σοβαρότητα της παγκρεατίτιδας ο Παθολόγος θα εξατομικεύσει την υποστηρικτική και συντηρητική αγωγή του ασθενούς.

Συνήθως ο ασθενής απέχει από το φαγητό για 1 με 3 ημέρες. Ωστόσο χορηγείται ενδοφλέβια ενυδάτωση,  καθώς και ηλεκτρολύτες, αναλγητικά, και αντιπυρετικά.

Σε σοβαρότερα περιστατικά χορηγούνται αντιβιοτικά και τοποθετείται στον ασθενή ρινογαστρικός καθετήρας.

Όταν υποχωρήσει η φλεγμονή, ο ασθενής ξεκινά ήπια διατροφή με υγρά και ειδική δίαιτα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.

Επίσης ο Παθολόγος θα συνταγογραφήσει στον ασθενή φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση των παθολογικών διαταραχών που προκάλεσαν την νόσο.